9 februari 2019

Labyrinten

Geschreven door Peter Kluit

In de vastentijd worden twee workshops gegeven over het Labyrint. Beter gezegd; in het labyrint. Op woensdag 13 en 27 maart van 10.00 tot 12.00 ligt er in de kerkzaal een labyrint. Deelnemers aan de workshops kunnen dat lopen en, als ze dat willen, over hun ervaringen met de begeleiders in gesprek gaan.  Gerard van der Waard en Ad de Graaf begeleiden al jaren labyrintlopen en zullen dat ook deze woensdagen doen. Op zondag 10 maart, 10.30 uur, is er in de dienst aandacht voor het labyrint en hebben Ad en Gerard ook een aandeel in de dienst, ds Sabine du Croo gaat voor.

Labyrinten zijn bijzondere vormen van meer dan 6000 jaar oud  en zijn over de hele wereld te vinden. Archeologisch is er niet zoveel over bekend. Wel worden labyrinten gezien als afbeeldingen op munten, rotswanden, op vazen, vloeren van Romeinse villa’s.

In de Griekse mythologie wordt het labyrint van Kreta genoemd. Dat is beroemd geworden vanwege het verhaal dat er achter zit. Het verhaal vertelt over de held Theseus, die de Minotaurus (=half mens half stier) in het labyrint verslaat. Dat doet hij met behulp van de draad van Ariadne, die hem helpt de weg terug te vinden. Het labyrint van Kreta was namelijk een wirwar van wegen waarin je gemakkelijk kon verdwalen.

Eigenlijk gaat het in het verhaal van Theseus niet over een labyrint maar over een doolhof. Een doolhof is wat anders. Dat is een gangenstelsel waarin je kunt verdwalen; soms loopt de weg, of ben je in een cirkel gelopen en moet je weer bij het begin beginnen. In een doolhof moet je goed opletten, je oriënteren, nadenken. Er wordt een beroep gedaan op een andere kant van jezelf dan wanneer je een labyrint inloopt.

In een labyrint gaat het anders dan in een doolhof. Er is maar één weg, die je naar het midden leidt. Het kost je dus geen hoofdbrekens, maar brengt je, als je er de tijd voor neemt, in een meditatieve stemming. Een stemming die je meer in balans brengt. Hoe verder je loopt, hoe dichter je bij het midden van het labyrint komt; maar ook dichter bij jezelf.

Labyrinten hebben veel met spiritualiteit te maken en zijn in vroege tijden gebruikt bij initiatieceremonies, bij vruchtbaarheidsrituelen, als poort naar een andere wereld, als kompas en als meditatie. De christelijke religie heeft die spirituele functie van labyrinten ook gezien. In vooral Franse kathedralen zijn ze terug te vinden. Het bekendste is het labyrint in de  de kathedraal van Chartres. Daar ligt een prachtig labyrint dat door duizenden mensen jaarlijks wordt gelopen. In vroege tijden werden daar verschillende rituelen uitgevoerd. Bekend is dat mensen het labyrint op hun knieën liepen als een vervangende pelgrimstocht. Je kwam dan wel niet aan in Jerusalem in het heilige land, maar in het Hemelse Jerusalem. Eén keer per jaar  schijnt de zon door de gebrandschilderde ramen van de kathedraal en wordt de opgestane Christus die op het raam staat afgebeeld, in het midden van het labyrint geprojecteerd. Dat is het mooiste moment van het jaar.

Hoe werkt zo’n labyrint nu eigenlijk? Het labyrint is een krachtplek en dat merken degenen die lopen. Daar kunnen bijzondere dingen gebeuren. Je kunt inzichten krijgen op vragen. Je kunt in evenwicht komen. Je kunt pijnlijke momenten, lasten die je bij je draagt kwijt raken. Je kunt ook fysieke reacties krijgen, zoals geeuwen, stil komen te staan op één plek of de weg kwijt raken en mis stappen. Er kunnen emoties boven komen of spanningen.

Om een labyrintloop goed te beleven is naar binnen gekeerde aandacht van belang. Dat wil zeggen; zonder oordelen waarnemen wat er gebeurt en daarmee in contact komen. Wij zeggen vaak: je loopt met een open mind en een zacht hart. Het is overgave aan datgene wat er gebeurt. Het labyrint als een uitdaging om je weg in te vinden.

Wij, Ad en Gerard, begeleiden al jaren samen het labyrintlopen. Telkens opnieuw is het verrassend wat er kan gebeuren door een eenvoudige loop. Mooie momenten van mensen die soms met zichzelf worstelend het labyrint in lopen en in het midden zichzelf terugvinden met tranen over de wangen. Mensen die voortploeteren tot het midden en vervolgens met lichte tred de terugweg gaan. Maar bijvoorbeeld ook mensen die in het labyrint verdwalen, doordat ze hun aandacht buiten zichzelf plaatsen. Bij een nagesprek blijkt het labyrint een spiegel van de levensweg te zijn; ze verliezen zichzelf omdat ze hun aandacht buiten zichzelf plaatsen.

Wie wil is welkom. Opgave bij het bureau. Voor vrienden en leden gratis, voor anderen €5. U kunt zich opgeven voor één woensdag of voor beide woensdagen. Graag opgeven bij de kerkelijk administratrice Mariet Sonneveld:  bureau.remhaarlem@gmail.com

Gerard van der Waard en Ad de Graaf

Gerelateerd