Over de preek van de leek van Arita Baaijens en Genesis

Op 19 oktober hield Arita Baaijens de preek van de leek in een dienst die I Leng Tan met haar had voorbereid. De eerste lezing was Genesis 1:20-31, daar kom ik op terug. De tweede lezing was Marcus 7:31-37, over de genezing van de dove man. Hierbij vertelde Arita dat zij na enkele maanden verblijf graag weg wilde uit een oerbos, omdat het zo dicht was dat ze zich erg opgesloten voelde. De laatste dag echter, ging ze met een jager op stap. Deze jager wist precies die dieren te raken die hij wilde vangen. De jager legde aan Arita uit dat de vogels hem vertelde waar de dieren zaten. De vogels vertelden ook dat de volgende dag de rivier buiten haar oevers zou treden en nog veel meer. Arita had zich net als in het bijbelverhaal gevoeld als een dove die weer kon horen en realiseerde zich dat wij vaak horende doof zijn. Daardoor maken wij geen verbinding met de natuur en de levende wezens, wat de mensen in die cultuur wel doen.

Het verhaal van Genesis 1:20-31 vindt zij aan de ene kant prachtig, vanwege de schepping. Aan de andere kant heeft ze er moeite mee vanwege de opdracht die God geeft om te heersen. Dat zijn wij in onze cultuur inderdaad gaan doen. We slaan over dat de dieren en planten overal een eigen (recht op) bestaan hebben. Als we ons dat meer realiseren, zullen we bewuster en beter voor de aarde zorgen.
En praten met de vogels, zoals Franciscus deed? En luisteren naar de stem van de zee, zoals Arita schrijft?

Volgens mij is in de loop van de geschiedenis het bijbelverhaal telkens anders geïnterpreteerd, vertaald en herverteld. Welk woord staat er voor ‘heersen’ in het Hebreeuws? Met welke woorden kunnen we dat vertalen?
In de voorhal (atrium) van de San Marco in Venetië bevinden zich zeven kleine koepels. De meest zuidelijke koepel dateert uit 1200-1210. Het is een schitterend mozaïek dat in concentrische cirkels scène voor scène het scheppingsverhaal vertelt. Een geïllustreerd manuscript uit de zesde eeuw heeft waarschijnlijk tot voorbeeld gediend.
Wij hebben er een mooi boek over. Toen onze kinderen klein waren, las ik met deze afbeeldingen het scheppingsverhaal voor. Maar waar over God “heersen” stond, zei ik “zorgen voor”. Ik heb het gevoel dat dat de bedoeling is geweest.
Miriam van Praagh